26 mei 2012
tekst: Hans Tulleners
Foto: Eddy Wenting
Herengracht 40 is een pand met een indrukwekkende geschiedenis. Gebouwd in 1791 werd het huis in 1810 in gebruik genomen door Charles François LeBrun, gouverneur van Napoleon in de Nederlanden en daarmee destijds de hoogste autoriteit in ons land. Het was de tijd van de Franse overheersing en het kleine Holland werd opgenomen in het keizerrijk. Het dubbele huis heeft in de afgelopen 200 jaar wel vaker een belangrijke plek in de geschiedenis ingenomen. Zo was het vanaf 1831 het hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel Maatschappij, het huidige ABN-AMRO.
Het fraaie grachtenpand in Lodewijk XVI-stijl beschikt niet alleen over de grootste -750m2 - keurtuin van Amsterdam, maar heeft ook een bijzondere tuinkamer uit de bouwtijd, met betimmeringen en mooie spiegels die, tegenover elkaar geplaatst, een soort spiegelzaal creëren . Ook de beschilderde behangsels uit 1791 van Jurriaan Andriessen in de voorkamer mogen niet onvermeld blijven.
Sinds 1996 wordt het pand weer als woonhuis gebruikt en is nu opgesplitst in diverse appartementen. De huidige bewoners wilden iets van de allure van destijds terugkrijgen door de forse maar, naar hun idee, wat kale entree meer ornament en daarmee sfeer te geven. Belangrijk uitgangspunt daarbij was hun wens om de relatie met de Franse tijd naar voren te laten komen.
Beeldend kunstenaar Peter Korver werd gevraagd een ontwerp te maken waarin de rijke geschiedenis van het pand zou worden verbeeld. Het werd een project waar hij met enkele onderbrekingen - de afgelopen drie jaar aan heeft gewerkt.
Korver had wel vaker met dit bijltje gehakt, hij heeft onder meer een plafondschildering gemaakt in het voormalige British Council, Keizersgracht 269 in Amsterdam. Voor de wanden van de gang van Herengracht 40 ontwikkelde hij aanvankelijk drie geschilderde volières met exotische vogels en historische memorabilia. In deze op aluminium platen aangebrachte schilderingen zien we verwijzingen naar de Franse tijd, naar de behangselschilderingen, 18e- en 19e-eeuwse interieurs en de architectuur van de buitenplaatsen waar bemiddelde Amsterdammers zo graag verbleven. De exotische vogels in hun geopende kooien symboliseren vrijheid en verwijzen naar de vele windstreken en het verzamelen van encyclopedische kennis.
Er valt heel wat af te lezen aan deze bijzondere manier van decoreren, die op zich natuurlijk weer teruggaat naar de traditie van het beschilderen van wanden. Het bleef dan ook niet bij de drie werkstukken, want de bewoners verzochten Korver ook een vierde werk te maken en zelfs nog een vijfde.
In het vierde werk verwijst het Koninklijk Paleis, het voormalige stadhuis, naar periode na de Franse overheersing waarin de Oranjes hun intrede doen en Nederland de handelsnatie wordt, zoals we die kennen. Daarmee was het verhaal blijkbaar nog niet voltooid, want in het vijfde werk wordt het economische herstel van 19e- eeuws Nederland verbeeld door de handel met de koloniën. De keerzijde van die koloniale tijd heeft Korver willen verbeelden door deze kooi af te sluiten en zo deze vogels hun vrijheid grotendeels te ontnemen.
Het is een “entreehal met een verhaal”, want zo zou dit bijzondere initiatief het best genoemd kunnen worden. Maar bovenal is het een link met de verschillende tijdperken waarin dit grachtenhuis overeind is gebleven in tijden van grote historische ontwikkelingen. Dat maakt het leven en wonen in een historische stad ook zo bijzonder, want eigenlijk heeft elk pand – groot of klein – wel zo zijn eigen verhaal.
Tenzij u bij een van de bewoners een bezoekje brengt, is al dit moois voor de meeste Amsterdammers niet te zien. Het zou de moeite waard zijn om Herengracht 40 ook eens op te nemen tijdens de Open Monumentendagen. Het bijzondere werk van Peter Korver zou beslist door meer mensen mogen worden gezien.
Amsterdam 16 mei 2012
© Hans Tulleners
DE HANDELMIJ - 1831
Peter Korver | Amsterdam - 2011
Een van de vijf nieuwe schilderingen van Peter Korver voor Herengracht 40
Voormalig hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel Maatschappij
en voormalige residentie van Napoleons gouverneur in Nederland
Foto; Eddy Wenting
Website: www.peterkorver.com
For local & international enquiries please contact us at: peterkorver.nl
+31(0)655712412
